Kartka z kalendarza
Kartka z kalendarza
1 lutego 2024 roku w Westybulu Nowego Domu Zdrojowego, w Krynicy Zdroju, odsłonięto pamiątkową tablicę, upamiętniającą 50. rocznicę śmierci prof. Tadeusza Tempki. Nie jest to pierwsza tablica, bowiem w 20. rocznicę śmierci prof. Tempki w 1994 roku, odsłonięto tablicę pamiątkową w sali wykładowej budynku przy ulicy Kopernika 15, gdzie mieściła się II Klinika Chorób Wewnętrznych Wydziału Lekarskiego UJ, w której w latach powojennych wykładał T. Tempka. Inicjatywa upamiętnienia Profesora w Krynicy powstała dzięki współpracy: Stowarzyszenia Miłośników Krynicy, Fundacji Centrum Leczenia Szpiczaka z Krakowa oraz Uzdrowiska Krynica Żegiestów S.A. Tablicę wykonał kamieniarz Janusz Chwajoł z Krakowa.
Pomysłodawcą tablicy jest zatrudniony na stanowisku profesora w Katedrze Hematologii UJ CM w Krakowie – Artur Jurczyszyn; autor ponad 250 publikacji naukowych. W czasie uroczystości odsłonięcia tablicy głos zabrali: Marcin Krzemiński-Prezes Uzdrowiska, Profesor Stanisław Kwiatkowski-pełnomocnik Pro Rektora UJ CM, Magdalena Krzeszowska-Dyrektor Biblioteki Publicznej w Krynicy-Zdroju. Laudację wygłosił prof. Ryszard W. Gryglewski -kierownik Katedry.
W uroczystości udział wzięło udział wiele cenionych i znanych postaci m.in. Członek Zarządu Uzdrowiska Krynica-Żegiestów S.A. Łukasz Ruchała oraz Burmistrz Krynicy-Zdroju Piotr Ryba.
Historii Medycyny UJ CM. Tablicę odsłoniła Wnuczka Władysława Tempki- Małgorzata Lubańska i Wnuk Władysława Tempki-Krzysztof Tempka. Zaproszenie na uroczystość przyjęła Pani Teresa Jaromin siostra oddziałowa w Nowego Domu Zdrojowego, współpracująca z T. Tempką oraz m.in. lekarze Uzdrowiska: B. Dzidzik-Rzeszutek, Marian Cabala, Janusz Oksza – Grabowski i Zdzisław Chuchro, który uczestniczył w kilku wykładach Profesora. Naczelną Izbę Lekarską reprezentowała dr Ewa Svejda Hutnikiewicz-Wojewódzki Małopolski Konsultant w Dziedzinie Balneologii i Medycyny Fizykalnej. Na uroczystość zaproszenie przyjęło wiele znamienitych postaci. Tadeusz Tempka (1885 – 1974) był lekarzem, wybitnym naukowcem, autorem około 100 publikacji naukowych, poliglotą. Studia medyczne, na Wydziale Lekarskim UJ ukończył w 1909 roku ,,cum eximia laude”. Od 1925 roku pracował w I Klinice Chorób Wewnętrznych UJ. W 1928 roku z rąk prezydenta Ignacego Mościckiego otrzymał tytuł profesora nadzwyczajnego UJ. Badania, metody diagnostyczne i terapeutyczne które prowadził przed wojną były przełomowe i uznawane w Europie. W ramach Sonderaktion Krakau został aresztowany i przewieziony do obozu koncentracyjnego w Sachsenhausen, z którego został uwolniony w lutym 1940 roku. Jest autorem pierwszego polskiego podręcznika do hematologii. Po wojnie kierował II Kliniką Chorób Wewnętrznych i przyczynił się do powstania Polskiego Towarzystwa Hematologicznego. W dziedzinie balneologii i lecznictwa uzdrowiskowego zasługi T. Temki są bardzo duże. W 1937 roku założył ,,Acta Balneologica Polonica’’. Po wojnie objął patronatem naukowym sanatorium ,,Lwigród”. W 1954 roku T. Tempka podjął się organizacji Ośrodka Naukowo-Badawczego Chorób Wewnętrznych z pracownią analityczną w Sanatorium Nowy Dom Zdrojowy. Praca naukowa Profesora dotyczyła również leczniczych właściwości wód mineralnych i ich korzystnego oddziaływania w schorzeniach przewodu pokarmowego i dróg żółciowych. W Nowym Domu Zdrojowym na pierwszym piętrze funkcjonował oddział szpitalny, liczący 30 łóżek, a pacjenci byli tam kierowani z krakowskiej kliniki w celu kontynuacji leczenia. Profesor Tempka badał pacjentów około dwa razy w turnusie , a codzienny nadzór nad oddziałem sprawowali lekarze: dr M. Krzyżanowski, dr J. Huczyński i E. Niemiec. Krynica upamiętniła zasługi T. Tempki nadając jednemu ze źródeł imię – Tadeusz. Profesor interesował się właściwościami wody Zuber i wodą z odwiertu Krynica 5, która właśnie znana jest pod nazwą Tadeusz. Pięknie ujmuje w słowa dokonania T.Tempki, dr D. Reśko w monografii poświęconej Profesorowi: ,,Przez prawie 50 lat prof. Tempka transmitował Krynicy uniwersytecką wiedzę lekarską oraz swym autorytetem naukowym utrwalał i nobilitował wysoki poziom tutejszej balneologii; woda nazwana imieniem Tadeusz symbolicznie spłaca profesorowi uzdrowiskowy dług’’. Dodajmy, że dług wdzięczności współcześnie, fundacją tablicy spłaca również Pion Lecznictwa Uzdrowiska. Dzień został zwieńczony otwartym wykładem w Sali Balowej Starego Domu Zdrojowego ,,Profesor Tadeusz Tempka – wybitny lekarz i wszechstronny uczony”, który wygłosił prof. A. Jurczyszyn.
Opracowanie Marzena Hamernik na podstawie m.in. monografii pod redakcją naukową: Artura Jurczyszyna i Ryszarda W. Gryglewskiego ,,Profesor Tadeusz Tempka Pionier Polskiej Hematologii’’.
Fot.: Krzysztof Sady